Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

Οινος ή κρασί; Δύο διαφορετικά, μα και ίδια Θεία δώρα...




Καταρχήν θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι το ερώτημα δεν ειναι ρητορικό, αλλά ούτε και... ναχαμεναλεμάδικο, όπως το "κιθαρίστας ή ντράμερ;". Κι εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε επίσης ότι άλλο πράγμα είναι ο οίνος κι άλλο το κρασί...
Οίνος είναι ο άκρατος, αυτός που δεν έχει ανακατευτεί με νερό, προκειμένου να αποκτήσει άλλη κράση, δηλαδή να γίνει πιο ελαφρύς. Διατηρεί τη γερή-βαριά του κράση, θα λέγαμε. Κρασί, όπως προκύπτει κι από τα προηγούμενα, είναι αυτό που έχει ήδη επεξεργαστεί με νερό κι έτσι έχει αποκτήσει πιο απαλή γεύση και είναι πιο εύκολο στην πόση.


Ας δούμε λιγο τα του θέματος χρονικά, αλλά και πιο συγκεκριμένα. Το κρασί, ο οίνος τελος πάντων, ήταν ανέκαθεν -ειδικά στα αρχαία χρόνια- το αγαπημένο και πιο δημοφιλές ποτό των Ελλήνων.

Η άμπελος, ως αγριο ειδος, ειναι αυτοφυης στην Ελλάδα και σε μια ευρύτερη περιοχή, που περιλαμβάνει τις μεσογειακές χώρες, τα Βαλκάνια, τη Μαύρη Θάλασσα, καθώς και τη σημερινή Τουρκία μέχρι τον Καύκασο. Η άγρια άμπελος ειναι παρουσα στον ελληνικο χώρο απο την Παλαιολιθική εποχή, καθώς έχει εντοπιστεί σε διαγράμματα απο τα τενάγη των Φιλίππων στην περιοχή της Δράμας, σε ζώνες που χρονολογούνται ανάμεσα στα 13.000 έως και 10.000 χρόνια πριν!
Οι πρωτες ενδειξεις για καλλιέργειες κρασιού μας γυρνάνε 3.500 χρόνια πριν, ενώ η πρώτη οινοποίηση φαίνεται πως εγινε σε ενα νεολιθικό σπιτι στην ανατολικη Μακεδονία, κοντά στους Φιλίππους, το οποίο καταστράφηκε απο φωτιά κατά το β' μισό της 5ης χιλιετίας...

Ο οίνος σε καποιες τοπικές διαλέκτους επαιρνε μπροστά σαν πρώτο γράμμα το διγαμμα εφ, το σημερινό αγγλικό F δηλαδή (το λατινικό F, δηλαδή το Χαλκιδαϊκό, καθώς τα λατινικά είναι ελληνικά και συγκεκριμένα από την Εύβοια και τη Χαλκίδα) και προφερόταν είτε ως Φοίνος, ειτε ως Βοίνος, εξ ου και το Vino-Wine...
Είχε μεγάλη κοινωνική και πολιτισμική σημασία. Δεν ήταν απλά ενα προϊόν προς κατανάλωση ή μονάχα με οικονομική αξία. Διαδραματιζε σημαντικό ρόλο ακόμη και σε τελετουργίες θρησκευτικού και κοσμικού χαρακτήρα.



Στην εποχή του Χαλκού ο κρατήρας, το πιο χαρακτηριστικό αγγείο του συμποσίου των ιστορικών χρόνων στο οποίο γινόταν η κράσις του οίνου, δηλαδή η ανάμιξή του με νερό, αναφέρεται μέχρι και σε πινακίδα της Γραμμικής Β', στοιχείο που μας βοηθάει να σκεφτούμε οτι η συνήθεια ανάμιξης του οίνου με νερό υπήρχε ήδη απο τη μυκηναϊκή εποχή.
Ο Ησίοδος στα Εργα και Ημεραι του αναφέρεται στην ευφροσυνη διάθεση που προκαλεί η κατανάλωση κρασιού αλλά και το συσχετίζει άμεσα με το Θεό Διόνυσο, ως "δώρο δικό του που δινει τη χαρά"... Στα ομηρικά έπη, το κρασί δεν αποτελεί απλώς μαζί με το λάδι και το ψωμί τα βασικά ειδη διατροφής στον πόλεμο και στην ειρήνη αλλά εμπλέκεται σε πάμπολλες στιγμές της ζωής. Περιγράφεται ακόμη και στην ασπίδα του Αχιλλέα, την οποία του έδωσε ο Θεός
Ήφαιστος, με τους αγρότες να ξεκουράζονται με μια κούπα κρασι για να συνεχίσουν το όργωμα. Το κρασί είναι και το όπλο των Αχαιών με το οποίο καταφέρνουν να καταβάλουν τον Κύκλωπα Πολυφημο. Με κρασί ξεδιψουν οι πολεμιστές, πλενουν τους νεκρούς τους, κάνουν σπονδές στους Θεούς... Ο Όμηρος μαλιστα δεν αναφέρει πουθενά την σκέτη πόση νερού! Ετσι, οδηγουμαστε μάλλον στο συμπέρασμα οτι ακόμη και το νερό αναμιγνυοταν με κρασί ετσι ωστε να μπορούν να πινουν χωρίς το φόβο δυσεντεριων λόγω των αντισηπτικων και φαρμακευτικών ιδιοτήτων του οίνου.
Ο Όμηρος μας έχει χαρίσει μερικούς κι απο τους ωραιότερους χαρακτηρισμούς του κρασιού, όπως μελιηδής (γλυκός σαν μέλι) και μελίφρων (γλυκαίνει το νου).

Στους αιώνες που θα ακολουθήσουν η παραγωγή του κρασιού ολοένα και αυξάνεται, όπως και επεκτείνεται με την ταυτόχρονη ίδρυση αμέτρητων αποικιών των Ελλήνων σε όλες τις ακτές της Μεσογείου και όχι μόνο. Το κρασί αποκτά και ονομασίες προέλευσης, με κάθε τόπο να υπερηφανεύεται για το δικό του "Θείο δώρο". Η Ελλάδα γίνεται η μάνα και οι θάλασσές της μεταμορφώνονται σε... κρασογάλανες, μέσα στις οποίες μεταφέρεται παντού και εμπορεύεται παντοιοτρόπως.

Για τις ευεργετικές ιδιότητες του κρασιού, λίγο πολύ όλος ο κόσμος έχει γνώση. Για το ποσό... καταπολεμηθηκε όμως και απο ποιούς, λιγοι ξέρουν. Ένα πολύ ωραιο άρθρο μπορεί να διαβάσει κανείς στο http://helession.gr/node/664

Εμείς θα κλείσουμε το θέμα μας με το... "ένα ποτήρι την ημέρα (ιδίως ερυθρό) τον γιατρό τον κάνει πέρα"... Και θα ευχηθούμε: "Εις υγείαν".


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου